Ánh sáng lân quang là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu những thông tin cơ bản về vấn đề này cũng như một số ứng dụng của chất lân quang trong cuộc sống.
Ánh sáng lân quang là gì?
Lân quang hay còn gọi dạ quang, đây là một dạng phát quang, trong đó các phân tử của chất lân quang hấp thụ ánh sáng, chuyển hóa năng lượng của các photon thành năng lượng của các electron ở một số trạng thái lượng tử có mức năng lượng cao nhưng bền trong phân tử. Sau đó electron chậm chạp rơi về trạng thái lượng tử ở mức năng lượng thấp hơn và giải phóng một phần năng lượng trở lại ở dạng các photon.
Lân quang khác với huỳnh quang ở chỗ electron trở về trạng thái cũ, kèm theo nhả ra photon rất chậm chạp. Trong huỳnh quang, sự rơi về trạng thái cũ của electron gần như tức thì; khiến photon được giải phóng ngay. Các chất lân quang hoạt động như những bộ dự trữ ánh sáng: thu nhận ánh sáng và chậm chạp nhả ra ánh sáng sau đó.
Do đó, ánh sáng lân quang là ánh sáng phát quang có thể tồn tại rất lâu sau khi tắt ánh sáng kích thích. Đa số các chất lân quang có thời gian tồn tại của trạng thái kích thích chỉ vào cỡ miligiây. Tuy nhiên thời gian này ở một số chất có thể lên tới vài phút hoặc thậm chí vài giờ.
Xem thêm: Tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của quang phổ phát xạ và quang phổ phát xạ nguyên tử
Ứng dụng của chất lân quang trong cuộc sống
Các chất lân quang được ứng dụng để tạo ra nguồn sáng cho các tình huống thiếu ánh sáng tạm thời nhưng không cần tiêu thụ năng lượng để nuôi. Năng lượng phát sáng đã được tích trữ từ lúc chất này được chiếu sáng tự nhiên. Chất lân quang được gắn trên mặt đồng hồ đeo tay để xem giờ trong bóng tối; gắn trên kim chỉ la bàn để xác định phương hướng trong bóng đêm; hoặc gắn trên công tắc đèn điện cho biết vị trí công tắc đèn khi chưa bật đèn; hay dùng để làm đồ trang trí, chế tạo mực phát sáng…
Xây dựng, bảo hộ lao động
Trong lĩnh vực xây dựng và bảo hộ lao động, chất dạ quang được dùng để sản xuất áo bảo hộ lao động, mũ bảo hiểm phát sáng. Trong trường hợp công nhân làm trong hầm mỏ, trời tối, mất điện… ánh sáng phát ra từ áo hoặc mũ sẽ giúp người khác nhìn thấy mình để cứu hộ, cứu nạn dễ dàng hơn.
Bên cạnh đó, chất lân quang cũng được dùng để chế tạo các loại biển báo thoát hiểm, biển báo cháy tại các tòa nhà, khu chung cư, bệnh viện, trường học… giúp người dân, người lao động đảm bảo an toàn tính mạng khi mất điện hoặc sự cố xảy ra. Decal dạ quang giúp tiết kiệm được chi phí điện năng, an toàn tính mạng, dễ dàng phát hiện ra lối thoát nạn nhờ ánh sáng xanh tự động trong đêm tối.
Ngoài ra, việc chỉ dẫn lối đi hay chống trơn trượt trong đêm tối sẽ dễ dàng hơn nếu như được dùng sơn dạ quang để vẽ lên nền nhà, vạch chỉ đường hoặc cầu thang. Bên cạnh đó, những vị trí đặc biệt trong nhà như ổ điện, công tắc, phích cắm điện… được dùng dạ quang tìm được lối đi hay vị trí để các đồ vật trong nhà để sử dụng trong trường hợp mất điện.
Tìm hiểu một số ứng dụng ánh sáng lân quang trong cuộc sống
Xem thêm: Một số điều cần biết về nhạc sóng Alpha tập trung
Lĩnh vực dệt may, thời trang
Nhờ khả năng phát sáng trong đêm tối, người ta sử dụng nó để mực hoặc sơn dạ quang để in lên áo, quần, giày, mũ, balo, vòng tay…với những hình thù và màu sắc đa dạng, sáng tạo mang lại phong cách thời trang mới mẻ, độc đáo. Dạ quang chất lượng tốt không độc hại nên có thể sử dụng cho các vật dụng này, tuy nhiên nếu bột hay sơn dạ quang chất lượng kém, có chứa các phân tử kim loại (kẽm, sắt…) hoặc chất hóa học độc hại thì nên tránh xa.
Lĩnh vực trang trí nhà cửa, làm đồ handmade
Trang trí nhà cửa hay làm đồ handmade bằng sơn dạ quang, bột dạ quang đang được nhiều người ứng dụng hiện nay. Bạn có thể dùng chất này để làm những lọ thủy tinh phát sáng trong đêm cực kỳ đẹp mắt, vẽ tranh dạ quang, làm bút dạ quang, sơn nhà dạ quang, sỏi dạ quang, đèn dạ quang, đồng hồ dạ quang, que phát sáng, làm bể bơi phát sáng… Bất kể thứ gì nếu muốn phát sáng, bạn có thể tô màu dạ quang lên đó trông sẽ rất độc đáo khi đêm xuống.
Biểu diễn nghệ thuật
Những màn biểu diễn nghệ thuật sẽ trở nên ấn tượng và cực kỳ hấp dẫn với ánh sáng lấp lánh phát sáng trong đêm nhờ có dạ quang để cuốn hút người xem. Trong các sự kiện, lễ hội hóa trang, để làm tiết mục văn nghệ thêm thu hút các nghệ sĩ biểu diễn cũng có thể sử dụng sơn/ bột dạ quang để hóa trang cho những bộ váy. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng khi dùng dạ quang để vẽ lên da mặt hoặc tô móng tay vì nó có thể làm da bong tróc ảnh hưởng đến sức khỏe.
Thể dục, Thể thao
Những chiếc đẩy tạ, máy tập cơ, xe máy, mũ bảo hiểm, ván trượt patin hay xe đạp sẽ trở nên độc đáo hơn nhờ dạ quang. Đây là một cách trang trí các dụng cụ thể dục, thể thao vừa tiết kiệm, lại vô cùng độc đáo mang chỉ với một lượng sơn dạ quang nhỏ.
Sản xuất đồ chơi trẻ em
Sơn hoặc bột dạ quang nếu sử dụng trực tiếp lên da và đặc biệt để trẻ em tiếp xúc trực tiếp sẽ gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu được chế tạo thành những đồ chơi xe ô tô, búp bê, quả bóng hay các con vật thì khả năng độc hại ít hơn mà lại trẻ em cực kỳ thích thú.